Altını Islatma (Enurezis)
Çocuğa doğru ve tutarlı tuvalet eğitim verildikten sonra çocuğun tuvaletini kontrol becerisi kazanması beklenir. Ama 4-5 yaşlarına gelmiş hala kontrol becerisi gelişmemiş ise buna alt ıslatma (Enurezis) denir. 3 yaşındaki bir çocuğun altını ıslatması normal kabul edilir. Altını ıslatma erken çocukluktan beri devam ediyorsa, bu arada çocuğun kuru kaldığı uzunca bir dönem yoksa buna “primer enuresis”, altını ıslatmada uzunca bir dönemden sonra ıslatmaya başlarsa buna da “seconder Enurezis” denir.
Nedenleri arasında pek çok etken sayılabilir. Organik sebeplere dayanan alt ıslatmalar olduğu gibi, yanlış başlanmış tuvalet eğitimi, ebeveynlerin yanlış tutumları, çocuğa sert agresif şekilde davranmak, çevresel faktörler, kardeş kıskançlığı ya da farklı psikolojik sorunlar sonucu oluşabilen alt ıslatmalar da görülür.
Küçük yaşlarda görülen alt ıslatmalarda genellikle tedavi uygulanmaz. Ancak okul çağındaki çocukta böyle bir sorun varsa önce fiziksel bir sorun olup olmadığı araştırılmalıdır. Bu yönde ortaya çıkabilecek sorunlar ortadan kaldırıldıktan sonra işin psikolojik kısmıyla ilgilenilebilir. Genellikle fizyolojik sorun yok edilince alt ıslatma da kendiliğinden biter. Bazı durumlarda sadece alışkanlıklardan dolayı alt ıslatma bir süre daha devam edebilir.
Alt ıslatma probleminin çözümünde üç ana yol vardır.
- Aileye Danışmanlık ve Gerekirse Aile Tedavisi
- Davranış Tedavisi
- İlaçlar
Bu konuda bir uzmana başvurulduğunda uzman gerekli olan yönlendirmeleri yapacaktır.
Dışkı Kaçırma (Enkoprezis)
Organik bir neden söz konusu olmaksızın, çocuğun 3-4 yaşından itibaren dışkısını kontrol edemeyerek altını kirletmesine enkopresis denir. Enurezise oranla daha az rastlanan bu bozukluk genellikle uygun olmayan tuvalet eğitimi, aile içi çatışmalar, annenin aşırı titizliği gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Enkopresiz bazen altta yatan başka bir ruhsal sorunun yansıması olabilir. Depresyon, kaygı bozukluğu, zeka geriliği, davranım bozukluğu gibi.
Enkopretikler dışkılarını tutanlarla, kaçıranlar olarak ikiye ayrılabilir. Dışkılarını tutan enkopretikler; aşırı miktarda dışkı biriktirir, sonra birdenbire boşaltırlar. Dışkı kaçıranlarsa, külotlarını ve yataklarını kontrol dışı olarak kirletirler. Bazı uzmanlar da enkopresis ile enuresisi birbirleriyle bağlantılı davranışlar olarak kabul etmemektedirler. Altını ıslatan bir çocuk aynı zamanda dışkısını kaçırabilir ya da kaçırmayabilir.
Genellikle, enkopresis tedavisi de enüresiz tedavisi gibi üç aşamadan oluşmaktadır. Tıbbi, ailesel danışmanlık, davranışsal şekilde uygulanır. Enkopresis de önemli olan çocuğun, iç çatışmalarının terapi ile tedavi edilmesidir.