Sınavda sanki nefesim kesiliyor. Kendimi nefes alamayacakmış gibi hissediyorum.
Kalbim heyecandan dışarı çıkacakmış gibi oluyor.
Başım dönüyor, sersem gibi hissediyorum.
Ellerim ve ayaklarımda karıncalanma oluyor, uyuşuyor.
Çok fazla koşmuşum gibi yorgun ve bitkin hissediyorum, elim ayağım boşalıyor.
Sınavdan önce çok sık tuvaletim geliyor, bu sınavda da devam ediyor.
Sınavda yüzümü ateş basıyor, kıpkırmızı oluyorum.
Bazı sınavlarda bayılanları gördüm ya ben de bayılırsam.
Sınavdan önce aklıma sınav geldikçe iştahım azalıyor ya da çok yemek yemek istiyorum.

Yukarıda sayılan belirtiler sınav kaygısının bedensel belirtileridir. Kaygı herhangi bir stresli durumda yaşanan doğal bir duygudur. Sınav öncesinde belli ölçüler içinde kaygının yaşanması kişinin motivasyonu, dolayısıyla performansını artırıcı olumlu bir etkiye sahiptir. Fakat gereğinden fazla yaşanan kaygının öğrenmeye ve sınav başarısına olumsuz etkileri olur. Sınav kaygısının bedensel belirtilerinin yanında psikolojik, davranışsal ve zihinsel belirtileri vardır.

Psikolojik belirtilerde; bireyin tahammülünün azalması, kendine güvende düşme, değişiklik gösteren ruh halleri, duygusallaşma gibi belirtiler olur.

Davranışsal belirtilerde; uyku sorunları bazen çok uyuma bazen de hiç uyuyamama, agresif olma, alınganlık, aşırı yemek yeme ya da iştahın azalması, kaçınma davranışları gösterme (bir türlü çalışmaya başlayamama). Kaygının zihinsel belirtilerinde ise; unutkanlık, karar vermede ve konsantrasyonda güçlük gibi belirtiler olabilir.

Nedenleri

Zamanı iyi kullanamama, kötü çalışma alışkanlığı, beklenti düzeyinin yüksek olması, mükemmeliyetçi olma, görev ve sorumlulukların ertelenmesi, başarısız olma, sınavda başarısız olmayı kişiliğinin bir parçası olarak kabul edip olumsuz olarak değerlendirilme kaygısı, anne babanın aşırı beklentileri, baskıcı tutumuna bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Kaygıyla Başaçıkma Yöntemleri

Kaygıyla başa çıkmak için her bireyin uyguladığı bazı yöntemler vardır. Bazı kişiler bilinçsiz bir şekilde savunma mekanizmalarını kullanırlar. Bu yılki sorular çok zordu, matematik hocam iyi öğretici değildi vb. şeklinde. Bir de bilinçli olarak kaygı ile baş etmekte kullanılan yöntemler vardır. Bunlar;

1. Zihinsel Düzenleme Tekniği: Genellikle kişiler kaygılandıkları zaman ilk yaptıkları şey kaygılanmamaya çalışmaktır. Bu teknikte ise bunun tam tersi olarak kaygıya odaklanılarak kaygıya ne sebep oluyor, kökeni ne araştırılıyor. Bunun için de öncelikle kaygının farkına varılıp odaklanılıyor. Kaygılanınca bedende nasıl değişiklikler oluyor. Nefesimiz nasıl, kaslarımız nasıl kişi bunları düşünüyor. Bunun için kaygıyı düşünme saatleri de belirleniyor. Böylece kişi kaygıdan kaçmıyor kaygıyı kontrol etmeyi öğreniyor.

2. Gevşeme Egzersizleri: Kişi kaygı yaşadığı zaman bütün vücudundaki kaslar kasılır ve kişi gerilir. Gerginlik durumunda damarlarda daralmaya neden olduğu için hücrelere giden kan miktarında azalmaya sebep olur. Gevşeme egzersizleri ile doğru nefes almayı öğrenir ve böylece vücutta rahatlama olur kaygıda azalma olur.

3. Zaman Yönetimi: Sınav ile ilgili hazırlıklar tam olduğu zaman kişinin kaygısı daha azalır. Bunun için iyi planlama yapılmalıdır.

Tedavi:

Psikolojik Tedavi: Çocuk-ergen terapisti ile çocuğun kaygılarına yönelik ve ailenin tutumlarına yönelik çalışma yapılır.

Psikiyartik Tedavi: Çocuk-ergen psikiyatrı tarafından farmokolojik tedavi yapılır.

Grup Terapisi: 10-12 kişilik grupta, grup terapisti ile birlikte sınav kaygısına yönelik terapi yapılır.