Çocuklarda Görülen Uyum ve Davranış Bozuklukları

  • Post author:
  • Post category:Blog

İnsanların hayatta varlığını sürdürebilmesi için karşılaştıkları zorluklarla gerek duygusal gerek de davranışsal olarak baş edebilmesi gerekir. Bu duruma bireyin uyumu adı verilir. Bu uyumun sağlanmasında insana sinir sistemi yardımcı olur. Sinir sistemi kişinin içinden gelen dürtülerle dışarıdan gelen etkilere uygun tepkiler verilmesini sağlayarak uyumu sağlamış olur. Sinir siteminin bu tepkilerine davranış adı verilir. Gösterilen davranışlar o toplumda normal kabul edilen şekilde ise uyumlu davranış adını alır. Eğer normal dışı olarak kabul ediliyor, mevcut uyumu bozuyorsa, buna uyumsuz davranış adı verilir. Bu durumda kişide uyum ve davranış bozukluğu söz konusu olur.

Bir çocuk veya ergenin de davranışlarına normal dışı diyebilmek için, toplumca belirlenen kurallara ve ya gelişim döneminin özelliklerine uygun olmaması gerekmektedir. Çocuklarda davranış bozukluğunun tanımı neyin normal neyin anormal olarak tanımlandığına bağlı olarak değişen göreceli bir şeydir. Gelişim evrelerinin getirdiği zorluklara, yakın çevrenin olumsuz etkileri katıldığında, çocukta bunlara tepki olarak çoğunlukla duygusal düzeyde bozukluklar görülebilir. Bu olumsuz tepkilere uyum ve davranış bozuklukları adı verilir. Yani çocuğun evde ve ya okulda ilişkilerini olumsuz etkileyen şekilde, anne-babası ve öğretmenleri tarafından baş edilemez şekilde davranışlar sergilemesi gerekmektedir. Bir çocuk ya da ergenin davranışına normal dışı denilebilmesi için bir takım kriterlerin olması gerekir. Bunlar şunlardır;

1) Yaşa Uygun Davranışlar: Çocukların yaşı ve gelişim düzeyi davranışın niteliğini belirlemede en etkili faktördür. Bazı davranışlar çocuğun yaşına göre normaldirler. Mesela; 2 yaş çocuğu hırçın ve agresiftir. Bu yaş grubunda normal dışı kabul edemeyiz ama bu durum 7 yaşında da hala devam ederse bu davranışın geleceğe da etki ettiği gözlemlenerek sorun davranış olarak kabul edilebilir. Yine aynı şekilde 1 yaşındaki çocuğun parmak emmesi normaldir. Ama bu davranış 5 yaşında da devam ediyorsa bu normal davranış olarak kabul edilmez.

2) Sürekli Davranışlar: Belli bir davranışın çocuk tarafından ısrarla yapılması ve uzun süre devam etmesi anlamına gelir.

3) Kültürel Faktörler: Normal dışı davranışların oluşmasında etkili olan durumlardan biri de kültürler etkenlerdir. Bazı kültürlerde bazı davranışlar normal kabul edilir. Mesela; bir kültürde çok içki içiliyorsa o kültürde bir çocuğun ya da gencin içki içmesi normal kabul edilecektir.

4) Davranışın Yoğunluğu: Yine yaşla yakından ilgilidir ve örnek olarak 4-5 yaş çocuklarında görülen öfke ve hırçınlık davranışları verilebilir. Bu yaş çocukları için son derece normal olan bu davranış eğer kendine zarar verme veya saldırganlaşma haline dönüşürse bu anormal bir davranış olarak değerlendirilir.

5) Cinsel Rolün Etkisi: Genel olarak erkeklere uygun olarak görülen bazı davranışların kızlarda görülmesi ya da kız çocuklarına özgü tavırların erkek çocuklarda görülmesi de anormal davranış tipi olarak görülebilir.

Yazının tamamını okumak için tıklayın.